กีฬาปันจักสีลัตเป็นกีฬาที่เราอาจไม่ค่อยคุ้นหูกันมากนัก เพราะไม่ใช่กีฬาสากลที่คนส่วนใหญ่คุ้นเคยกันมากแต่ในภูมิภาคเอเชียก็ยังถือว่ากีฬาประเภทนี้พอได้รับความนิยมอยู่บ้าง ส่วนหนึ่งก็เพราะต้นกำเนิดของกีฬาปันจักสีลัตมาจากประเทศบรูไน ซึ่งเป็นประเทศในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นั่นเอง กระนั้นยังถือว่าเป็นกีฬาที่มีคนเล่นไม่มากนักเมื่อเทียบกับกีฬาประเภทอื่น ลองมาทำความรู้จักกับกีฬาชนิดนี้ว่ามีความน่าสนใจในด้านใดกันบ้าง
ประวัติปันจักสีลัต
ปันจักสีลัตถือเป็นกีฬาประจำชาติของประเทศบรูไน เป็นคำในภาษาอินโดนีเซีย ปันจัก แปลว่า การป้องกันตนเอง สีลัต แปลว่า ศิลปะ เมื่อนำคำทั้งสองมารวมกันจึงได้ความหมายประมาณ ศิลปะการป้องกันตัวเอง แต่เดิมกีฬาชนิดนี้ถือเป็นกีฬาของคนเชื้อสายมลายูในแถบเอเชียอาคเนย์ไม่ว่าจะเป็นมาเลเซีย สิงคโปร์ อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ บรูไน และพื้นที่ทางตอนใต้ของไทย เช่น ปัตตานี นราธิวาส ยะลา สตูล สงขลา เน้นศิลปะการต่อสู้ด้วยมือ เท้าเปล่า ใช้ลีลาท่วงท่าอันสวยงาม ซึ่งท่ารำของปันจักสีลัตเกิดจากช่อดอกไม้บอนอร์ในกระแสน้ำวน ว่ากันว่ากีฬาชนิดนี้มีต้นกำเนิดจากแถวเกาะสุมาตราเมื่อกว่า 400 ปีมาแล้ว ได้มีการดัดแปลงไปในรูปแบบต่างๆ กระทั่งมาอย่างที่เห็นในปัจจุบัน
ประเภทของกีฬาปันจักสีลัต
- การต่อสู้ – นักกีฬาทำความเคารพ เรียกว่า สาลามัต คือใช้มือสัมผัสแล้วแตะหน้าผาก ร่ายรำตามท่าต่างๆ ตามศิลปะของสีละ จากนั้นจะต่อสู้โจมตีด้วยเทคนิค ความแข็งแกร่ง กลยุทธ์ ความอดทน ทำให้คู่ต่อสู้ล้ม บางครั้งก็มีการกระทืบเท้ากับพื้นหรือใช้ฝ่ามือตีขาตนเองเป็นการกระตุ้นพร้อมข่มขวัญคู่ต่อสู้
- เดี่ยวปันจักลีลา – ร่ายรำต่อสู้แบบเดี่ยว ใช้นักกีฬา 1 คน มีท่าเฉพาะในการแข่ง 100 กระบวนท่า เล่นด้วยมือเปล่าหรือใช้มีด กระบอง ต้องใช้ความชำนาญสูงเพื่อทำให้กระบวนท่าถูกต้อง ชัดเจนจึงได้คะแนนไป
- คู่ปันจักลีลา – ใช้นักกีฬา 2 คน ไม่บังคับท่า เน้นการใช้กระบวนการต่อสู้ เทคนิคการต่อสู้ผสมผสานป้องกันตัว จะใช้มือเปล่าหรืออาวุธ 3 ชนิด ประกอบไปด้วย มีด กระบอง กริซ มีดสั้น เคียว หรือไตรซูล่า ก็ได้ตามความถนัดของผู้เล่น
- ทีมปันจักลีลา – ใช้นักกีฬา 3 คน จะมีท่าเฉพาะ 100 กระบวนท่า ต้องเล่นด้วยมือเปล่าเท่านั้นไม่ก็เลือกใช้อาวุธใดก็ได้ เน้นเรื่องความถูกต้องของกระบวนท่า ความพร้อมเพรียง ความแข็งแกร่งของกระบวนท่า สีหน้า ท่าทางการออกอาวุธ
กีฬาชนิดนี้อาจยังไมได้รับความนิยมมากนักในประเทศไทย แต่ก็ถือว่าเป็นศิลปะประจำชาติในแถบใกล้เคียงบ้านเราที่มีความน่าสนใจในตัวเองไม่น้อยเหมือนกันสำหรับปันจักสีลัต